Mua nhà là một quyết định quan trọng, cần được xem xét và cân nhắc kỹ lưỡng trên nhiều phương diện từ những bước đi đầu tiên đến những thủ tục cuối cùng. Theo đó, người mua cần đặc biệt cẩn trọng trong quá trình thanh toán tiền mua nhà đất. Chỉ cần một sơ suất nhỏ, người mua dễ lâm vào cảnh “tiền mất trắng” hoặc tổn thất tiền bạc và kéo theo một loạt những phiền hà về sau. Bài viết này sẽ giúp bạn đọc cập nật các bước thanh toán tiền khi mua nhà an toàn và hiệu quả nhất. 

1. Lưu ý về tính pháp lý của ngôi nhà

Trong các bước thanh toán tiền khi mua nhà, tìm hiểu kỹ về tính pháp lý của ngôi nhà là bước quan trọng đầu tiên. Theo đó, người mua cần rà soát kỹ lưỡng lại về tính pháp lý của căn nhà và thương lượng mức giá cả mà cả hai bên đều đồng thuận.

Ngoài ra, căn cứ theo Luật đất đai 2013, người mua cần lưu ý các điều kiện bắt buộc đối với nhà ở khi tham gia giao dịch, chuyển nhượng mua bán như: có giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở theo quy định của pháp luật; không có tranh chấp về quyền sở hữu, không bị kê biên; bên bán nhà phải là chủ sở hữu hoặc người đại diện theo đúng quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, người mua cũng cần yêu cầu người bán cung cấp bản sao của các giấy tờ như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, chứng minh nhân thân và đem đến các cơ quan có thẩm quyền như UBND cấp xã để xác minh thông tin. Thủ tục này sẽ giúp người mua tránh những rủi ro về giấy tờ làm giả, chủ sở hữu giả và nhiều tình huống lừa đảo tinh vi khác mà người bán “tung hỏa mù”.

2. Thanh toán tiền đặt cọc

Thủ tục tiếp theo trong các bước thanh toán tiền khi mua nhà thì thông thường, người mua sẽ phải đặt cọc một khoản tiền cho người bán. Nếu cả hai bên đều đã chắc chắn về giao dịch, tín nhiệm tuyệt đối và muốn thanh toán chuyển nhượng luôn thì thủ tục này sẽ được bỏ qua.

Trong quá trình tiến hành hợp đồng đặt cọc, người mua và người bán cần chú ý đến tính pháp lý của hợp đồng. Hợp đồng đặt cọc cần phải có chữ ký của hai bên và không nhất thiết phải công chứng. Tuy nhiên, để đảm bảo giao dịch diễn ra suôn sẻ, an toàn và tránh những rủi roi không cần thiết, hợp đồng đặt cọc nên được công chứng bởi UBND hoặc văn phòng công chứng của địa phương.  

Mặt khác, nếu có sự tin tưởng lẫn nhau thì hai bên có thể lựa chọn thanh toán tiền cọc bằng biên bản nhận cọc viết tay, nhưng cần phải có người thứ 3 làm chứng để đảm bảo tính pháp lý theo uy định của pháp luật.

Thông thường, tiền đặt cọc sẽ chiếm khoảng 10% tổng giá trị của căn nhà, tiền cọc càng lớn thì rủi ro càng nhiều. Ngoài ra, người mua cần chú ý về điều khoản trách nhiệm của hợp đồng. Cụ thể, người mua cần thảo luận và quy rõ trách nhiệm của bên bán trong trường hợp bên này vi phạm hợp đồng hoặc không thực hiện đúng cam kết.

3. Thanh toán tiền mua nhà khi ký hợp đồng công chứng

Đây là thủ tục quan trọng nhất trong các bước thanh toán tiền khi mua nhà và cũng là bước dễ bị mắc lỗi nhất. Theo quy định, sau khi ký hợp đồng công chứng thì hai bên sẽ phải làm thủ tục đăng bộ hoặc khai thuế. Trong đó, người bán sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân vào khoảng là 2% và người mua phải đóng lệ phí trước 0,5% tổng giá trị căn nhà. Ở bước này, người mua cần lưu ý không nên đóng trên 95% tổng giá trị nhà để tránh trường hợp người bán không thực hiện nghĩa vụ thuế cũng như không hỗ trợ mình ở các thủ tục giấy tờ về sau.

Về phương thức thanh toán, hai bên đề được tự do thỏa thuận và lựa chọn phương thức thanh toán, thời gian và địa điểm thanh toán. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của mình, người mua cần đặc biệt lưu ý quy định rõ ràng các điều khoản ràng buộc trong hợp đồng mua bán.

Hai bên cần lưu ý, hợp đồng chuyển nhượng nhà đất phải dưới hình thức văn bản và bắt buộc phải công chứng theo quy định của pháp luật. Theo đó, một khi hợp đồng có đầy đủ những điều kiện trên, nó hoàn toàn có giá trị và hiệu lực pháp lý, ràng buộc nghĩa vụ của các bên. Và kể từ thời điểm hợp đồng được công chứng thì quyền sở hữu đối với nhà đất đã được chuyển từ người bán sang người mua.

Ngoài ra, sau khi hợp đồng chuyển nhượng nhà đất được công chứng, các bên phải có nghĩ vụ nộp thuê và lệ phí trong vòng 10 ngày tiếp theo.

4. Thanh toán sau khi khai thuế và đăng bộ hồ sơ nhà đất

Khi đã hoàn tất các nghĩa vụ về tiền nhà và thuế, hai bên sẽ đến UBND quận/huyện để hoàn tất thủ tục đăng bộ hồ sơ nhà đất. Bộ phận tiếp nhận hồ sơ sẽ tiếp nhận và kiểm tra các giấy tờ, thường là trong khoảng 45 ngày làm việc. Sau khi đã có phiến hẹn, bên mua có thể thanh toán hết phần còn lại cho bên bán và giao dịch xem như đã hoàn tất.

Trong một vài trường hợp người bán đưa ra yêu cầu đòi đặt cọc tiền cao hơn hay thanh toán hết tiền trong thời gian ngắn thì người mua nên cẩn thận bởi rất có thể đó là bẫy lừa đảo của người bán. Tốt nhất nên làm theo đúng quy trình và cân nhắc các khoản tiền thanh toán hợp lý nhằm đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình giao dịch.

Bạn đọc có thể cập nhật thêm các thông tin liên quan ở chuyên mục Cẩm nang bất động sản của RETI – Nền tảng công nghệ BĐS hàng đầu Việt Nam